Mei 2024 een nieuw ‘natheidsrecord
Ook mei is weer kletsnat verlopen. Vooral in de derde en vierde week van de maand was het vrijwel geen enkele dag droog. En dat terwijl het in de maanden hiervoor ook al veel meer regende dan gemiddeld. Wat dat betekent en hoe het watersysteem er verder voorstaat, lees je in dit waterbericht.
Hoe nat was mei?
Sinds het begin van de metingen in 1906 is er nog nooit zoveel regen in gevallen in mei. In ons werkgebied viel gemiddeld zo’n 170 mm. Ter vergelijking: normaal is dat zo’n 60 mm. Omdat de regen viel met lokale hoosbuien kunnen de verschillen in het werkgebied groot zijn. Zo viel er in de buurt van Den Bosch in totaal 220 mm en in de buurt van Volkel 130 mm.
Met mei erbij zijn de eerste vijf maanden van dit jaar ‘recordnat’ verlopen. En dat nadat 2023 ook al een recordnat jaar was. Op dit moment is voor 2024 sprake van een neerslagoverschot van zo’n 210 mm. Dat betekent dat er sinds begin dit jaar 210 mm meer regen is gevallen dan dat er water in de atmosfeer is verdampt. Normaal is er rond deze tijd van het jaar een neerslagoverschot van ‘slechts’ 60 mm.
Wat betekent al die regen voor het grondwater?
De grondwaterstanden zijn al maanden lang hoog tot zeer hoog voor de tijd van het jaar. Door de vele regen van mei zijn de grondwaterstanden onverminderd zeer hoog voor de tijd van het jaar. Normaal gesproken dalen grondwaterstanden in het voorjaar. Dat natuurlijke verloop van dalen is nu nog niet aan de orde. Daarvoor moet het langere tijd droger worden. Doordat de bodem volledig verzadigd is met water, heeft deze nauwelijks tot geen capaciteit meer om water vast te houden. De ‘spons’ is vol.
Het gevolg is dat het water, als er regen valt, erg snel ons sloten- en bekensysteem bereikt. Hierdoor zien we de waterafvoer richting de Maas snel stijgen na een regenbui. Na een paar droge dagen zakt de afvoer vervolgens ook weer terug naar normale waarden.
Wat betekent de vele regen en wateroverlast in Duitsland voor ons gebied?
De wateroverlast in Zuid-Duitsland heeft met name invloed op het stroomgebied van de Donau en de Rijn. Het waterpeil van de Rijn, de Waal en de IJssel stijgt daarom in de loop van deze week, al worden geen grote problemen verwacht. Voor de Maas en ons gebied zijn er geen gevolgen of bijzonderheden.
Wanneer wordt het droog?
Volgens de huidige verwachtingen zit er een weersomslag aan te komen. De eerste weken van juni lijken vrijwel droog te gaan verlopen. Als die verwachting uitkomt, krijgt het watersysteem de kans om wat op te drogen en enigszins te normaliseren. Een langere droge periode zorgt ervoor dat de bodem kan opdrogen zodat die weer als een spons kan gaan werken.
Wat doen we in deze periode als waterschap?
- Onze tientallen gemalen maken overuren met het wegpompen van water.
- Krooshekken en duikers worden schoon gehouden zodat de doorstroming niet wordt belemmerd.
- We monitoren continu afvoeren, (grond)waterstanden, gevallen en verwachte neerslag. Daarbij anticiperen we waar nodig.
- Stuwen worden op natte plekken fors lager gehouden of in overleg met boeren verlaagd. In de polders staan stuwen grotendeels nog op de lage winterstand, wat richting juni uitzonderlijk is. Waar het kan en er nauwelijks risico op overlast is, worden stuwen op normaal niveau of wat hoger gehouden. Zo belasten we lager gelegen natte gebieden minder.
- De aanvoer van water vanuit de Maas ligt nagenoeg stil.
- We maaien sinds februari slootbodems zodat water beter kan wegstromen. Ook starten we eerder met de grote maaironde waarbij de slootbodem en één of twee taluds worden gemaaid. Hier zien we als waterschap wel een uitdaging, want ook onze aannemers hebben last van de zeer natte omstandigheden en de bereikbaarheid van waterlopen kan door de zeer natte bodem belemmerend zijn. Waar het kan maaien we met een boot zodat er geen zware machines vanaf het drassige land hoeven te maaien.
- We staan 24 uur per dag 7 dagen per week paraat. Is er ergens bijvoorbeeld een storing aan een gemaal, dan lossen we die op.
Meer weten? Lees dan ook dit artikel: De regen blijft maar vallen; wat kunnen we doen als waterschap?
