Doorgaan op ingezette lijn en voorbereiden op de toekomst
Maashorst ligt op schema met de bestuurlijke plannen. Maar om de financiën ook de komende jaren op orde te houden, is er geen ruimte voor nieuwe wensen. Maashorst snijdt in eigen uitgaven, stelt haar ambities bij en kijkt hoe de inkomsten kunnen worden verhoogd. Daarbij is het uitgangspunt dat inwoners en ondernemers daar zo min mogelijk last van hebben. Er worden dan ook geen ingrijpende bezuinigingen doorgevoerd. Dat staat in de Kadernota voor 2026-2028, waarin het college van B en W aangeeft wat het voor ogen heeft voor de komende jaren, en welke financiële consequenties dat heeft.
De uitgaven van gemeenten nemen toe, maar de inkomsten groeien niet evenredig mee. Dat is eigenlijk het belangrijkste knelpunt in de financiën van gemeenten, zo blijkt ook uit de Kadernota die het college van B en W van gemeente Maashorst vandaag aanbiedt aan de gemeenteraad. In die Kadernota staan de kaders voor het opstellen van de begroting voor 2026 en er wordt enkele jaren vooruit gekeken.
“Maashorst heeft de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in goede voorzieningen”, legt wethouder Gijs van Heeswijk (Financiën) uit. “Daardoor is het een fijne plek om te wonen, werken en verblijven. We zijn trots op wat we hebben bereikt. Maar de uitgaven zijn in die periode gestegen, terwijl de inkomsten niet evenredig zijn meegegroeid. Daarnaast spelen er bredere maatschappelijke en economische ontwikkelingen die invloed hebben op de gemeentelijke financiën. Denk aan vergrijzing en nationale of internationale crisissituaties. Al die ontwikkelingen zorgen ervoor dat we in de komende jaren niet altijd een sluitende begroting kunnen realiseren.”
Ook vooruitkijken
Het college van B en W van Maashorst wil het stokje netjes overdragen aan een volgend bestuur, volgend jaar na de gemeenteraadsverkiezingen in maart. Daarom is er nu al gewerkt aan een financieel plan voor de lange termijn. Zo wordt nu al, samen met de gemeenteraad, het principe ‘nieuw voor oud’ toegepast (= alleen nieuwe projecten starten als ze in de plaats komen van oude/lopende plannen). Daarnaast is gestart met het project 'Sluitend maken van de begroting' om de balans tussen uitgaven en inkomsten te verbeteren. “Door terughoudend te zijn met nieuwe wensen en kritisch te kijken naar bestaande budgetten, is het gelukt om het resultaat van de jaarrekening fors naar beneden te brengen”, schrijft het college in de Kadernota. Die vrijgekomen ruimte wordt opgenomen in de begroting voor volgend jaar en is doorvertaald naar de komende jaren. Verder kijkt de gemeente kritisch naar het investeringsprogramma en worden ambities realistisch bijgesteld door plannen qua omvang of start aan te passen.
Van Heeswijk: “Met al deze maatregelen om de uitgaven terug te dringen en de inkomsten redelijkerwijs te verhogen, brengen we het financiële tekort in de begroting al structureel terug met €4 miljoen. Er blijft nu nog een tekort van €2 miljoen over in 2029. Dat is minder dan 1% van onze totale begroting. De laatste stappen van het project 'Sluitend maken van de begroting’ gaan naar verwachting dat tekort nog verder verkleinen, zodat we in november van dit jaar een sluitende begroting kunnen aanbieden."
Inkomsten verhogen
In de Kadernota gaat het college ook in op mogelijkheden om de inkomsten van de gemeente te verhogen. Dat doen we met terughoudendheid, schrijft het college, omdat dergelijke maatregelen doorgaans veel impact hebben op inwoners, ondernemers en bezoekers. Mogelijkheden ziet het college in geleidelijke verhoging van de parkeertarieven in het centrum van Uden en van de toeristenbelasting. Beide belastingen zijn in de afgelopen jaren niet of nauwelijks verhoogd, terwijl de kosten voor gemeentelijke taken wel fors zijn opgelopen. Dit is niet langer houdbaar, stelt het college. Daarom wordt voorgesteld deze belastingen de komende jaren geleidelijk te verhogen, zonder dat Maashorst daarmee uit de pas loopt met buurgemeenten. De gemeente gaat hierover nog in gesprek met het centrummanagement en de toeristensector. Op deze manier kan het voorzieningenniveau op peil worden gehouden en worden de eerste stappen gezet richting een structureel sluitende begroting in 2029.
Ruimte voor het nieuwe bestuur
De enige ‘nieuwe’ wens die in deze Kadernota is opgenomen, heeft ook te maken met de overdracht aan een nieuw bestuur volgend jaar na de gemeenteraadsverkiezingen. Het college wil een bedrag van €500.000 reserveren voor zijn opvolgers, zodat ook zij opnieuw met enige vrije bestedingsruimte een ambitieus programma voor Maashorst op kunnen stellen.
Financieel gezond
Van Heeswijk: “Ons doel is om Maashorst financieel gezond te houden, ook op de langere termijn. Voor de jaren 2026 - 2028 ontkomen we er niet aan om de algemene reserve in te zetten als tijdelijk dekkingsmiddel. Dat is een soort spaarpot van gemeenten. Dankzij solide financieel beleid beschikken we gelukkig ook over een algemene reserve die ingezet kan worden in deze tijden van krapte. We zetten onze spaarpot alleen in als dat echt nodig is. Ofwel, in vaktermen: we zetten erop in om onze begrotingen sluitend te krijgen, ook voor de komende moeilijkere jaren, liefst zonder dat we een al te groot beroep hoeven te doen op onze algemene reserves.”
De Kadernota 2026-2029 wordt nu, samen met de jaarrekening 2024, voorgelegd aan de gemeenteraad. Die besluit erover in zijn vergadering van 3 juli.
